Het Financieele Dagblad

Het Financieele dagblad

Publicatiedatum: 1/5/2004

In Duitsland mee-eten van twee walletjes

In 2002 kochten bijna twintigduizend Nederlanders een Duitse woning. Deze emigranten genieten van rust, ruimte, goedkope huizen, subsidies en fiscale voordelen.

'Eigenheimzulage' versus renteaftrek, 'Kindergeld' versus kinderbijslag

erica verdegaal

In 2001 verruilde gemeenteambtenaar Bert Schipper zijn Twentse woonplaats Weerselo voor het Duitse Gildehaus, vijf kilometer van de Nederduitse grens, waar hij een woning kocht. Schipper: 'De zee van ruimte die ik hier heb, is in Nederland niet te betalen. De natuur hier is schitterend, ik kan stukken goedkoper autorijden en ik vind Duitsers behulpzamer en meer ontspannen. Ik voel me hier uitstekend op mijn plek.'

Schipper is geen uitzondering. Alleen al in 2002 kochten zo'n 18.500 Nederlanders een Duitse woning, becijferde Euregio, het samenwerkingsverband van Nederlandse en Duitse gemeenten. Daarmee is Duitsland, op België na, ons belangrijkste emigratieland. De trek over de oostgrens kwam in een stroomversnelling vanaf 2001. Sindsdien regelt ons opgefriste belastingstelsel dat je, als je in het buitenland woont, maar hier inkomen geniet en kiest voor 'binnenlandse belastingplicht', de hypotheekrente voor je buitenlandse huis hier fiscaal kunt aftrekken.

Dus kun je met Hollands fiscaal voordeel profiteren van de ruimere Duitse kwaliteitswoningen en grotere bouwkavels tegen veel lagere prijzen. Maar er zijn meer kansen. Duitsland kent andere fiscale regels en subsidies dan wij, zoals een hoger 'Kindergeld' (kinderbijslag) voor ouders en een forse netto 'Eigenheimzulage' voor bezitters van een eigen huis. Wie zijn mogelijkheden slim uitpluist, eet het beste van twee walletjes.

Goedkope huizen werken als magneten. Om die reden trokken in de jaren zeventig en tachtig veel Duitsers naar Nederland. In grensstreken ontstonden toen zelfs Duitse en tweetalige scholen. Nu, een kwart eeuw later, ontstaan juist Hollandse enclaves in Duitse grensstreken zoals Gildehaus, Gangelt, Tuddern en Waldfeucht, omdat de huizenprijzen daar 30 tot 50 procent lager liggen dan bij ons. Vooral nieuwbouwgebieden op een steenworp van de grens zoals Pieper Werning bij Bad Bentheim zijn populair, zegt Schipper, die als eigenaar en beheerder van de informatiewebsite www.verhuis.de alles weet over de wensen, keuzes, vragen, problemen en mogelijkheden van nieuwe Nederlandse Duitsers.

'Het hele grensgebied is leuk', zegt hij, 'tot de aan Duitse waddenkust toe.' Toch zijn de meeste grenshoppers Twentenaren (49 procent), toont onderzoek door het Enschedese I & O Research. Verder komt 10 procent uit de regio Arnhem-Nijmegen, 9 procent uit de Achterhoek, 6 procent uit Noord-Overijssel, maar toch ook 20 procent uit andere landsdelen.

Goedkoop autorijden

De meeste nieuwe Duitsers blijven werken in Nederland en vestigen zich zo'n 20 kilometer van Enschede, Arnhem of Nijmegen. Toch ziet Schipper nog twee andere soorten emigranten. 'Een behoorlijke groep is gepensioneerd', weet hij. 'Qua taal en afstand vinden die Duitsland beter behapbaar dan Frankrijk of Spanje. Want is de hagelslag op, dan haal je die gewoon even over de grens.' Een derde groep, veelal ondernemers, gaat in Duitsland wonen én werken. Schipper: 'Ze zijn de onveiligheid en drukte in de Randstad beu, en willen hun kinderen laten opgroeien in rust en ruimte.'

Ondertussen genieten deze nieuwe Duitsers financiële en fiscale voordelen. Zo krijg je (op je toch al goedkope huis) mogelijk acht jaar lang de 'Eigenheimzulage'. Dat is een onbelaste subsidie ter stimulering van aankoop, bouw of verbouw. In 2004 bedraagt de Eigenheimzulage 1250 euro per alleenstaande of echtpaar plus 800 euro per kind. Een stel met drie kinderen krijgt jaarlijks dus mogelijk 3650 euro. Veel huidige emigranten genieten naast hun hypotheekrenteaftrek nu ook nog de Eigenheimzulage (die dan in Nederland wordt belast, maar waarvoor ook aftrek geldt ter voorkoming van dubbele belasting). Een recente Duitse wetswijziging heeft hier echter waarschijnlijk een stokje voor gestoken, al schijnen nog steeds Eigenheimzulagen te worden goedgekeurd van mensen met hypotheekrenteaftrek.

Dan is er het 'Kindergeld'. Zo'n uitkering tikt aan. Het eerste tot en met het derde kind levert maandelijks 154 euro op; volgende kinderen doen zelfs 179 euro per maand. Kindergeld krijg je als een van beide ouders of de enige ouder in Duitsland werkt. Werkt echter de ene ouder (ook) in Nederland en de andere ouder niet of (ook) in Duitsland, dan krijgt de eerste Nederlandse kinderbijslag en de tweede een aanvulling daarop tot aan het bedrag van het Kindergeld (Teilkindergeld). Dat komt samen neer op het normale Duitse Kindergeld.

Verder krijgen Duitsers meer auto voor hun geld. Onze BPM kent men niet en de btw is 16 procent, dus 3-procentpunt lager. Ten opzichte van Nederland betaal je daarom voor een nieuwe middenklasser zo'n 20 procent minder.

Toch moet je nooit puur voor de centen emigreren, vindt Schipper. 'Je zit ineens met een heel ander juridisch en fiscaal stelsel, andere gewoontes, verplichtingen en mogelijkheden. Je komt voor de gekste vraagstukken te staan.' Zo begrijpen veel mensen volgens Schipper niet goed dat je als Nederlandse belastingplichtige ook in Duitsland belastingplichtig bent. Wel regelt het belastingverdrag waar een bepaald soort inkomen wordt belast en dat je nooit dubbel betaalt. Zo is de belasting op rente, dividend en koerswinst aan Duitsland toegewezen. Schipper: 'Koerswinsten op aandelen zijn belastingvrij mits niet binnen een jaar gerealiseerd. Verder is ontvangen dividend belast met een vrijstelling en onder aftrek van de betaalde rente op een lening ter financiering van die aandelen.'

Tien kilometer verderop

Ook over pensioen- en vut-uitkeringen mogen onze oosterburen belasting heffen. Schipper: 'Bij Nederlandse belastingplicht wordt je belasting berekend alsof je in Nederland woont. Daarna krijg je een korting naar rato van het inkomen dat in principe fiscaal aan Duitsland is toegewezen. Dat wil echter niet altijd zeggen dat het fiscaal voordeliger is om in Duitsland te zitten.' Oriënteren kan via Schippers website, die de 12.000 bezoekers per maand ook een informatieforum biedt. Ook informatief is het handboek 'Wonen en kopen in Duitsland' van uitgeverij Guidelines (www.guidelines.nl). Schipper: 'Slechts tien kilometer verderop wonen, heeft gevolgen voor pensioenopbouw, AOW, je kinderen, de AWBZ, je auto, je hypotheek en je levenswijze. Je moet vooraf alles goed op een rijtje zetten.'

voor en tegen

Verhuizen naar Duitsland: waarom wel, waarom niet

1. Huizen zijn goedkoper.

Voor de prijs van een Amersfoorts rijtjeshuis koopt u in de Duitse grensstreek een vrijstaande woning in Kranenburg of Gronau of een woonboerderij met een hectare grond in Ost Friesland. Gemeentebelastingen zijn lager, een Duitse overheidsbank financiert mogelijk voordelig en energiebesparende maatregelen worden gesubsidieerd.

2. Bouwgrond beschikbaar en bouwen betaalbaar.

Bouwgrond kost euro 70 tot euro 200 per vierkante meter, ongeveer de helft van ons prijsniveau. Een tuin plus eigen oprit is voor bijna iedereen weggelegd.

3. Autorijden is stukken goedkoper.

Duitsland rekent geen (duizenden euro's) BPM, slechts 16% omzetbelasting en een vriendelijke wegenbelasting.

4. Keuze uit Duitse of Nederlandse fiscale voordelen van de eigen woning.

Wie hypotheekrenteaftrek onbelangrijk vindt, kan acht jaar lang de aantrekkelijke 'Eigenheimzulage' ontvangen.

5. Geen MOOZ-premie (de wettelijke bijdrage) op de particuliere ziektekostenpolis.

Een gezin met twee kinderen scheelt dat euro 1250 per jaar.

6. Duits Kindergeld is veel hoger dan Nederlandse kinderbijslag.

Nee

1. Emigratie is geen peulenschil.

U moet veel uitzoeken en van een aantal veranderingen blijft u altijd last houden.

2. Duitsland is Duitsland.

Het land heeft een andere cultuur, andere wetten, andere omgangsvormen en een andere taal.

3. Woon-werkafstand.

Duitsland is te ver voor wie dagelijks in Rotterdam of Den Haag werkt.

4. Glibberige onroerendgoedmarkt.

De risico's bij aankoop of bouw van een huis zijn hoger dan in Nederland. Als buitenlander bent u een gemakkelijke prooi voor oneerlijke of ondeskundige partijen.

5. Financiering woning kan moeilijk zijn.

Duitse banken zijn vaak terughoudend.

6. Tegenvallende kosten.

Telefoonkosten, de omroepbijdrage, een kind op de kleuterschool en extra autogebruik kunnen er inhakken. Dat geldt ook voor de verhuizing en verbouwing.

7. Sommige Nederlandse voorzieningen zijn niet meer beschikbaar.

WVG, Kruisvereniging en Consultatiebureau vallen weg. Ook mensen met een bijstands-, Wajong- of WW-uitkering maken weinig kans om succesvol te emigreren.

Bron: www.verhuis.de

terug/zurück